ในยุคที่คนใส่หน้ากากเข้าหากันมากขึ้น ‘แมสก์’ หรือ หน้ากากอนามัย ดูเหมือนว่า จะกลายเป็นปัจจัยที่ 6 ในชีวิตเราไปแล้ว จากทั้งฝุ่นพิษ จนถึงไวรัสตัวร้าย ที่แพร่กระจายอย่างต่อเนื่อง ทำให้เราคงจะต้องพยายามใส่แมสก์ไปในทุกที่ ถ้าเป็นไปได้
แล้วเวลาไปออกกำลังกายล่ะ? ต้องใส่แมสก์ด้วยไหม? คืออีกหนึ่งคำถามสำคัญของคนรักสุขภาพที่เกิดขึ้นมาในช่วงหลังนี้ ส่วนเรื่องคำตอบ หลายแหล่งข้อมูลแนะนำว่า 'ไม่ควร' ขณะที่ บางส่วนบอกว่า 'ทำได้นะ' ด้วยความเหมาะสม และระมัดระวัง
โดยหน้ากากเพื่อสุขภาพในช่วงนี้ ถูกแบ่งออกเป็น 2 แบบ คือหน้ากากอนามัยทั่วไป ซึ่งเราหาซื้อได้ตามร้านสะดวกซื้อปกติ และ N95 ที่มีการอ้างอิงไว้ว่า ช่วยป้องกันได้ทั้งฝุ่น และไวรัสดีกว่าแบบทั่วไป ด้วยความมิดชิด และละเอียดลออในการกรอง
N95 เป็นหน้ากากที่ใช้กันในโรงงานอุตสาหกรรม มีความหนากว่า ข้อมูลเรื่องสเปก ส่วนใหญ่ ก็เคลมกันไว้ว่า กรองได้ 95% เลยเป็นที่นิยมของคนที่สามารถเสาะหาได้ และช่วงราคาอยู่ที่ประมาณหลักร้อยถึงหลายร้อยบาท ขึ้นอยู่ที่ยี่ห้อ และคุณภาพ
นอกจากกรองมลภาวะขนาดเล็ก ก็ยังมีข้อมูลว่า หน้ากาก N95 นั้น มีความสามารถใกล้เคียงกับพวกหน้ากากออกกำลังกาย ที่เรียกกันในชื่อ 'Altitude' หรือ Elevation training mask ซึ่งเป็นหนึ่งอุปกรณ์ฝึกความอึด ผ่านการ 'จำกัด' การรับออกซิเจน
หน้ากากออกกำลังกายนั้น มีที่มาจากความทนทาน ของบรรดานักกีฬา ผู้อยู่ในดินแดนเหนือระดับน้ำทะเลหลักพันเมตรขึ้นไป ซึ่งบรรยากาศที่มีออกซิเจนเบาบาง คือตัวช่วยที่ทำให้พวกเขาแกร่งมาก เมื่อต้องลงแข่งขันในภาวะปกติอันมีออกซิเจนสูงขึ้น
เพราะการมีออกซิเจนที่เบาบาง จะทำให้ร่างกายต้องไปเร่งเพิ่มจำนวนเม็ดเลือดแดง เพื่อช่วยให้จับออกซิเจนได้มากกว่าปกติ และเพิ่มสมรรถนะในการขนส่งออกซิเจนจากปอดไปกล้ามเนื้อ ซึ่งทำให้นักกีฬาจากที่สูงนั้น ดูอึด-เหนื่อยช้ากว่านักกีฬาทั่วไป
โดยหน้ากากประเภท Altitude หรือ Elevation เกิดมาเพื่อช่วยจำลองสภาวะแบบนั้น สำหรับยกระดับการออกกำลังกายนั่นเอง
จากข้อมูลที่ระบุว่า หน้ากาก N95 กับหน้ากากออกกำลังกาย ดูมีคุณสมบัติคล้ายกัน ตรงที่สามารถเพิ่มแรงต้านในการหายใจ โดยเฉพาะแบบไม่มีวาล์ว ที่ช่วยจำกัดการหายใจได้มากกว่าแบบที่มีวาล์ว
ทำให้มีการมองว่า สามารถใช้งานแทนกันได้ สำหรับช่วงนี้ ถ้าใครคิดว่า การออกกำลังกายคือสิ่งที่ชีวิตของคุณขาดไปไม่ได้
ส่วนแนวทางการใช้งานคือ ใส่ก่อนออกกำลังกายสักครึ่งชั่วโมง ให้ร่างกายคุ้นเคย และลดโปรแกรมเวลาลง 50% จากช่วงปกติ เช่น จากหนึ่งชั่วโมง เป็นครึ่งชั่วโมง จากนั้น รอบหน้า พอปรับสภาพได้ คือร่างกายเหนื่อยช้าลงแล้ว ค่อยเพิ่มเวลาขึ้นไปอีก
ผลที่ได้ จากการออกกำลังกายกับแมสก์คือ ความจุของปอดที่เพิ่มขึ้น, ความแข็งแกร่งของกระบังลม รวมถึงช่วยสร้างสมาธิ
ยังไงก็ตาม ข้อแนะนำสำคัญคือ ถ้าไม่ไหว อย่าฝืน โดยเฉพาะกับเด็ก, คนกำลังป่วย หรือกลุ่มผู้ที่จัดว่า มีอายุ หรือสูงวัยแล้ว และควรใช้งานในพื้นที่ปิด อย่างเช่น สนามกีฬาขนาดเล็ก, ในร่ม หรือในโรงยิม และไม่ควรไปในบริเวณที่ที่มีผู้คนพลุกพล่าน
เพราะหน้ากากชนิดไหน ก็ยังไม่สามารถช่วยคุณได้แบบ 100% เต็ม การป้องกันไว้ก่อนแก้ น่าจะเป็นแนวทางที่เหมาะที่สุดแล้ว งานนี้ ใครมี N95 ลองหยิบมาลองใช้ออกกำลังกายเบา ๆ ดูก่อน นอกจากกันฝุ่น-ไวรัสได้แล้ว อาจช่วยให้คุณอึดขึ้นด้วยก็ได้นะ
ขอบคุณข้อมูลและภาพจาก: https://timeout.siamsport.co.th/health/view/176489